Aan de slag met Kerndoel 38

Kalendermomenten zijn handige haakjes. Maar schoolkinderen houden zich (gelukkig) niet alleen aan de kalender. En de rest van de wereld eigenlijk ook niet. Zomaar ineens kan het thema seksuele diversiteit de klas in komen. Helemaal ongepland.

• Tante Janine gaat trouwen met haar vriendin Elena.
• De ouders van Joran gaan scheiden; zijn pappa heeft nu een vriend.
• Het Jeugdjournaal meldt dat twee zoenende jongens zijn aangevallen.
• In de gymles wordt Eray ‘homo’ genoemd en als laatste gekozen.
• Een kind zag op tv een man die vertelde dat hij vroeger een meisje was.
• Luka en Daniëlle hebben iets te vertellen: ze hebben verkering!

Deze ongeplande momenten zijn vaak het mooist. Dit is een onderwerp dat de kinderen bezighoudt. Maar je moet ook nog gewoon rekenen en taal en geschiedenis geven… En wat vind je er zelf eigenlijk van? Je had dit niet gepland! Misschien helpt het om nu al te bedenken dat dit soort momenten kunnen komen en hoe dat zou kunnen gaan in jouw groep? Vraag het ook eens aan een collega.

Heb jij wel eens zo’n ongepland moment meegemaakt? Stuur ons jouw verhaal en maak kans op mooie boeken of een schoolvoorstelling >>>

Aan de slag met Kerndoel 38

De eerste weken van het (school)jaar zijn bepalend voor het creëren van een fijne sfeer in de groep. Iedere schoolfase opnieuw verkennen de leerlingen elkaar, de leerkracht en de regels. Het positieve onderwerp ‘respect’ past heel goed in deze weken. Ook is het voor leerkrachten goed om tijdens de Week Tegen Pesten alert te zijn op mogelijk pesten met onderwerpen die te maken hebben met seksuele diversiteit.

De eerste weken na de vakantie

Het groepsvormingsproces begint elk jaar na de zomervakantie opnieuw. Maar ook na de kerstvakantie begin je een beetje opnieuw (de Zilveren Weken). Hoe maak je samen met kinderen een goede start van het (school)jaar? Hoe stimuleer je een positieve groepsvorming waar je een jaar lang plezier van hebt? Hoe zorg je dat negatieve uitlatingen over lhbt-onderwerpen niet passen in jouw klas?

De Gouden & Zilveren Weken en Kerndoel 38

Tijdens de Gouden Weken wordt de basis gelegd voor de sfeer en omgangsvormen in de groep. Een mooi moment om aandacht te geven aan zaken als respect voor elkaar. Taalgebruik is ook belangrijk: “Hé homo!’ is bij ons op school dus geen manier om elkaar aan te spreken”. Ook bieden deze weken logischerwijze de gelegenheid om aandacht te hebben voor processen als buitensluiten. De Week Tegen Pesten, aan het eind van deze periode, is ten slotte een mooie toets of de sfeer inderdaad zo positief is geworden als je bedoelde, ook op het gebied van seksuele diversiteit.

1. Groepsdynamica in de Gouden Weken

Welke fases een groep doorloopt en wat jouw rol daarin is, lees je in het informatieblad Groepsdynamica in de klas. Aanvullend hebben we het infoblad Een goed begin is het halve werk wat er over gaat dat je vooral in deze fase van het jaar de regels bepaalt over het (scheld)woord ‘homo!’.

2. De Week Tegen Pesten

De Week Tegen Pesten is ieder jaar aan het eind van september. In 2016 is dat 19-23 september. Het thema is dit jaar #Jedoetertoe! want als leerkracht speel je een grote rol in het realiseren van een prettige groep en veilige klas voor iedereen. En meestal blijk je het goed te doen! Lees meer hierover op weektegenpesten.com/je-doet-ertoe.

Hoe past Kerndoel 38 bij de Week Tegen Pesten?
• Als in jouw klas nooit het woord ‘homo’ negatief wordt gebruikt,
• als een slecht voetballend jongetje géén mietje wordt genoemd,
• en als niemand lelijke dingen roept tegen kinderen van roze ouders,
dan is het de vraag of je als docent moet beginnen over dit soort pesten.

Als je wèl vaker iets negatiefs hoort over seksuele diversiteit en gender(-nonconform gedrag), dan is de Week Tegen Pesten een logisch moment om hier extra aandacht aan te geven. Leg uit wat bepaalde opmerkingen voor sommige leerlingen kunnen betekenen. Vaak hebben kinderen helemaal niet door dat anderen worden gekwetst of onzeker worden door bepaalde ‘grapjes’.
Jij als leerkracht kunt het verschil maken: #Jedoetertoe!

Geef jij ons een praktijkvoorbeeld hoe je in de Gouden Weken met de leerlingen hebt gewerkt aan respect voor seksuele diversiteit? >>>

Tips voor De Gouden Weken in onze Kennisbank:

Aan de slag met Kerndoel 38

Via boeken kunnen kinderen op een goede manier kennismaken met diversiteit in de samenleving. De Kinderboekenweek kan een moment zijn waarin je daarmee aan de slag gaat.

Begin oktober

De Kinderboekenweek is sinds 1955 een jaarlijks terugkerende campagne van tien dagen ter promotie van het kinderboek. In 2017 duurt de Kinderboekenweek van 4 t/m 15 oktober. Ieder jaar wordt rond een bepaald thema een boekenpakket samengesteld dat basisscholen kunnen bestellen. Scholen hoeven geen gebruik te maken van dit pakket om iets te doen aan de Kinderboekenweek.

Wat is de link tussen Kerndoel 38 en kinderboeken?

Boeken zijn een goede manier om respect aan te leren voor seksuele diversiteit.
Meer theorie hierover verschijnt in de loop van het schooljaar op deze website. Maar eigenlijk spreekt het voor zich. Kijk maar eens naar onze pagina’s met beschrijvingen van prentenboeken, kinderboeken, tienerboeken, lesbrieven-bij-boeken en kleurplaten-bij-boeken: Leesboeken met een roze randje >>.

Het thema van de Kinderboekenweek

Het kinderboekenweekthema van 2016 was ‘Voor altijd jong’. Zag jij daarin aanknopingspunten met seksuele diversiteit? Hoe ging dat? Laat het ons weten en win een theatervoorstelling of een stapel mooie kinderboeken.

Veel scholen en leerkrachten gebruiken deze week wel om extra aandacht te geven aan lezen en voorlezen, maar zijn minder actief bezig met het thema. Of ze doen het allebei en zetten naast het thema ook andere boeken in het zonnetje. Dan ben je vrij om bijvoorbeeld uit een leuk boek voor te lezen over een kind met twee vaders – en er daarna een mooie kleurplaat van in te kleuren.

Good practice uit de Kinderboekenweek in onze Kennisbank:

Aan de slag met Kerndoel 38

Kerndoel 38 heeft als doel leerlingen respect mee te geven voor seksuele diversiteit. De Week van Respect is hier de aangewezen week voor.

Begin november

Het doel van de Week van Respect is (sinds 2005) om een bijdrage te leveren aan sociale veiligheid in de klas, op de sportclub en in de wijk. Het organiserende Respect Education Foundation stimuleert om in deze week het persoonlijke verhaal centraal te stellen, bijvoorbeeld met gastlessen. Door ervaringen te delen, leer je de ander kennen en komt verbinding tot stand: een voorwaarde voor wederzijds begrip en respect.

De website WeekVanRespect.nl adviseert  om gastsprekers met een ‘respectverhaal’ uit te nodigen. Daarnaast heeft de site zeer veel (gratis) uitgewerkte lessen rondom respect, voor po t/m mbo. Ook vind je er een uitgewerkt draaiboek voor een Dag van Respect.

Het thema

Ieder jaar heeft de week een ander thema. In de week van 7 t/m 13 november 2016 is het thema #jijmaakthetverschil. Door met elkaar te spreken over wie voor jou het verschil heeft gemaakt (die ene docent, sportcoach, of buurvrouw) wordt duidelijk hoeveel je voor anderen kun betekenen.

Hoe past Kerndoel 38 bij de Week van Respect?

“De leerlingen leren … respectvol om te gaan … met diversiteit in de samenleving, waaronder seksuele diversiteit,” zegt Kerndoel 38. Dat je in de Week van Respect logischerwijs aandacht besteedt aan kerndoel 38 is duidelijk. Nu nog de praktijk; hoe doe je dat? Dat horen we graag van jou! Deel jouw idee met je collega’s en maak kans op een prijs.

Tips voor de Week van Respect (in het po) in onze Kennisbank:

Aan de slag met Kerndoel 38

Tijdens de Nationale Voorleesdagen organiseren veel scholen een ‘Voorleesontbijt’. Opa’s & oma’s of plaatselijke ‘helden’ lezen voor uit een prentenboek aan een klas kinderen, die vaak in pyjama naar school mogen komen.

Voorleesdagen eind januari

De Nationale Voorleesdagen zijn jaarlijks aan het eind van januari. In 2017 zijn ze van 25 januari t/m 4 februari.

De Voorleesdagen hebben geen strak thema, dus het is goed mogelijk een leuk prentenboek te kiezen waarin bijvoorbeeld twee moeders voorkomen.Bij veel kinderboeken horen ook kleurplaten of kant-en-klare lesbrieven.

Poëzieweek en Gedichtendag

In dezelfde week is ook de Poëzieweek (26 januari t/m 1 februari 2017) en de Gedichtendag. Net zoals het voorlezen uit een prentenboek of verhalenboek, is het lezen van een gedicht ook manier om iets te doen met Kerndoel 38. Speciaal voor de Poëzieweek maakten wij een pagina met tips: Poëzie & gedichtjes in de klas. Ken jij nog meer toepasselijke gedichten?

>> Mail ons hoe jij voorleesboeken of gedichten gebruikt om les te geven in Kerndoel 38.
En win een theatervoorstelling en een stapel kinderboeken! >>

Aan de slag met Kerndoel 38

De dag van de (anonieme) liefdesverklaring kan bewust een aanknopingspunt zijn om het te hebben over verliefd worden op wie je – of je nu wilt of niet – verliefd wordt. Zorg als docent dat deze dag voor iedere leerling een mooie dag kan zijn, en geen verdrietige dag.

14 februari

Sommige docenten maken van Valentijnsdag echt een thema; anderen laten het passeren. De leerlingen geven elkaar in ieder geval soms briefjes en cadeautjes. Soms anoniem en soms – aangemoedigd door de vrienden – heel erg openbaar. Steeds meer vriendinnen geven hun ‘bestie’ ook iets liefs.

Wat kun je doen met Valentijnsdag?

Check ons artikel met TIPS voor Valentijnsdag >>

Lastig?

Het thema seksuele diversiteit kan op Valentijnsdag ook onverwacht naar boven komen op een onaardige manier. Hoe ga je daar dan mee om? Stel je voor: Sjoerd grist bij Bastiaan een Valentijnskaart uit zijn handen, leest deze en roept dan pestend door de klas dat die kaart zeker van Dylan komt. “Bassie is een homo, Bassie is een homo!” Wat doe je dan?

Onze pagina ‘Handreikingen en trainingen voor leerkrachten’ helpt je hierin verder te komen. Hier vind je onder meer een handreiking op basis van de training ‘Je hebt makkelijk praten’. Ten slotte kun je altijd onze helpdesk bellen.

Stuur ons een praktijkvoorbeeld hoe je gender en diversiteit een rol gaf op Valentijnsdag en win een theatervoorstelling naar keuze >>

Aan de slag met Kerndoel 38

Carnaval is een feest van vrolijkheid. Geen tijd voor moeilijke verhalen, maar wel voor respect. Het kan dus zomaar gebeuren dat dit een moment is waarop er een kerndoel uit de kast komt!

Tussen 1 februari en 7 maart

Alles is anders met carnaval – zelfs de datum is wispelturig.Toch blijft die datum netjes binnen 1 februari en 7 maart –  en hoort ook de lolligheid zich af te spelen binnen een kader van respect. Hoe carnaval verband houdt met Kerndoel 38 lees je in onderstaand artikel.

Aan de slag met Kerndoel 38

Het meest voor de hand liggende moment in het jaar om seksuele diversiteit niet te vergeten!
In 2017 is de Week van de Lentekriebels van 20 t/m 24 maart en is het thema ‘Respect’. Een heel mooi bruggetje naar respect-voor-seksuele-diversiteit, zoals in Kerndoel 38 staat.

Aan de slag met Kerndoel 38

Moederdag en vaderdag met roze ouders. Hoe pak je dat aan?

Tweede zondag mei / derde zondag juni

Heb je kinderen in de klas met twee vaders of twee moeders? Handig om daar tijdig aan te denken tegen de tijd dat het moederdag/vaderdag wordt. Laat je twee cadeautjes knutselen op de ene dag en niets op de andere dag? Hoe pak jij dit aan? Stuur je tips in en maak er andere leerkrachten blij mee!

In 2018 valt moederdag op 13 mei en vaderdag op 17 juni.

Win een theatervoorstelling met jouw tip voor vaderdag/moederdag  >>>

Gender en seksuele diversiteit: lastig maar verplicht

Respect

Kinderen leren om respectvol om te gaan met seksuele diversiteit. Het is een van de onderdelen van

voor het primair onderwijs. Leerkrachten blijken dat soms lastig te vinden. Dit blijkt uit het

van de Inspectie van het Onderwijs (september 2016).

Niet ingewikkeld

Toch hoeft het niet ingewikkeld te zijn. Bij kleine kinderen kun je laten zien dat een kind ook twee pappa’s kan hebben. Het gaat er ook om dat leerlingen respecteren dat iedereen zichzelf mag zijn: ook de jongen die later zangeres wil worden.

In een schooljaar zijn heel wat kalendermomenten die hier voor gebruikt kunnen worden. Kleine acties op logische momenten.

Voorbeelden

Waar denken wij aan? Kleine ‘good practices’:

• Tijdens de Voorleesdagen lees je over schaapje Joep dat verliefd is op schaapje Dirk.
• In de Week van Respect benadruk je dat ieder mens

  (of je nu dik bent of mager of klein of groot of roodharig of zwartharig of kaal of dat je meer houdt van kroepoek of van chips en of je verliefd wordt op jongens of meisjes of op allebei)

  gerespecteerd wil worden.

• Met carnaval zorg je dat niemand Elize uitlacht die als autocoureur verkleed komt.
• En rond Vaderdag speel je het kwartet om verschillende gezinssituaties te leren kennen.

Aan de slag met Kerndoel 38

Ieder schooljaar kent ‘logische momenten’ om met seksuele diversiteit aan aan de slag te gaan. Wij maken een poster met deze momenten. Help jij ons aan goede voorbeelden? Je kunt een theatervoorstelling en prachtige leesboeken winnen!

Help & deel

Heb jij tips voor goede momenten in het schooljaar? Het gaat om jaarlijks terugkerende dagen of weken waarbij je op een logische manier kunt aanhaken met een onderwerp rond seksuele diversiteit.

Heb je een goed voorbeeld van hoe je dat kunt doen? Bijvoorbeeld met een spel, een tekenopdracht, een project, een kringgesprekje, een deel van een lesmethode of met iets heel anders? Het voorbeeld moet bijdragen aan Kerndoel 38: kinderen leren om respectvol om te gaan met seksuele diversiteit.

In de loop van 2016/2017 hopen we veel leuke voorbeelden binnen te krijgen die we op deze pagina kunnen vermelden (we nemen eerst contact op).

Gratis theater!

De hoofdprijs van deze help-deel-win-wedstrijd is een theatervoorstelling of gastles op jouw school (naar keuze en in overleg).
Ook maak je kans op één van de dikke boekenpakketten voor de schoolbibliotheek: prentenboeken en kinderboeken ‘met een roze randje’.

Hoe kun je meedoen?

Vul de vragen in over je good practice en ding mee naar een van de prijzen.
De uitslag wordt in juni 2017 bekendgemaakt.

Je kunt gratis flyers over dit inspiratiejaar bestellen. Geef hem aan collega’s, deel uit op scholen of leg ze op je conferentie. Bestel gratis flyers >>