Hoe zet je boeken in om leerlingen meer respect voor seksuele diversiteit te leren? Hoe doe je dat met prentenboeken bij de kleuters? Hoe gebruik je literatuur in 6 vwo? Welke mogelijkheden hebben mbo-docenten?
Roze boek in de klas
We voelen allemaal aan dat verhalen leerlingen respect kunnen geven voor seksuele diversiteit. Maar het zou handig zijn om tips te krijgen hoe je dat nu precies praktisch aanpakt. Wat kun je bereiken en hoe en waar zitten mogelijke valkuilen?
Gay&School biedt docenten tips voor geschikte boeken en kleurplaten bij de boeken voor de kleintjes. Ook hebben we ideeën voor de momenten waarop je die boeken kunt inzetten. En we bieden diverse lessuggesties. Maar een volledige en goed onderbouwde tippenlijst met do’s & dont’s voor alle schoolsoorten staat nog op ons verlanglijstje. Hieronder staan alle tools waarmee je zelf mooie lessen kunt geven op elk niveau.
Wat?
- Prentenboeken met een roze randje, inclusief korte tips hoe ze te gebruiken.
- Kinderboeken met een roze randje (8-12 jaar)
- Tienerboeken met een roze randje (12-18 jaar) inclusief vo-lessuggesties.
- Boekenlijstboeken met een roze randje
- Een overzicht van kleurplaten bij kinderboeken
Wanneer?
Wanneer gebruik je een ‘boek met een roze randje’ in de klas? Dat kan ten eerste de literatuur zelf zijn: de vorm (poëzie / literatuurvorm) of de illustraties. Het verhaal in die vorm kan dan toevallig lhbt-elementen bevatten.
Een thema kan ook de aanleiding zijn, vooral in het basisonderwijs. Dat kan een echt ‘roze thema’ zijn maar vaak behandelt een boek verschillende thema’s. Seksuele diversiteit of gender hoeft dus niet de insteek te zijn om een boek te gebruiken waarin deze elementen óók voorkomen. In onze boekbesprekingen lees je meer over de inhoud van de boeken.
Daarnaast kan een leraar gebruikmaken van diverse kalenderhaakjes in een schooljaar. Dit kunnen boekenmomenten zijn (bijvoorbeeld Gedichtendag), maar ook bepaalde themadagen zoals Moederdag, Paarse Vrijdag of de Week van de Lentekriebels. Op Vaderdag lees je dan bijvoorbeeld eens een boekje voor over een meisje dat geen vader heeft , maar wel twee moeders, en wat zij dan doet op Vaderdag.
Voor het voortgezet onderwijs heeft Stichting Lezen de wedstrijden en andere leesbevorderende evenementen voor in 2017/18 bijeengezet in een folder: Lezen in de Klas.
Hoe?
Enkele tips voor het gebruik van prentenboeken kun je vinden bovenaan de prentenboekenpagina.
Sommige (kinder)boekenschrijvers maken zelf lesbrieven waarmee de thema’s in de boeken in de klas kunnen worden behandeld. De boeken met zo’n lesbrief hebben we op een rijtje gezet in een overzicht van kinderboeken met lesbrieven.
Judith de Lang, docent Nederlands, doet onderzoek naar deze vraag. Zij schreef in juni 2017 hierover een artikeltje in het themanummer over seksuele diversiteit van het tijdschrift Van12tot18, waarvoor wij de gastredactie deden. Hierin gaat ze kort in op drie boeken, die ook in onze boeken lijst zijn opgenomen. Open de pdf van dit artikeltje >>
Hoe gebruik je gedichten, rijmpjes en poëzie om leerlingen kennis te laten maken met seksuele diversiteit? We geven enkele tips in Poëzie en gedichtjes in de klas
In 2011 publiceerden we al enkele lessuggesties voor de het vak Nederlands in het vo.
Heel veel algemene tips over boeken en verhalen in het po, vo en mbo staan in de uitgave Over boeken gesproken.