Ieder jaar kunnen leerlingen er voor zorgen dat hun school één dag paars kleurt voor acceptatie van alle soorten gender en seksuele oriëntaties. Leerlingen hebben hierbij ondersteuning nodig van de school – en voor leraren is het dé dag om te werken aan respect voor gender & seksuele diversiteit. In 2021 valt Paarse Vrijdag op 10 december.

Paarse Vrijdag

Ieder jaar in december kun je meedoen met Paarse Vrijdag. Op deze tweede vrijdag van de maand laten leerlingen en leraren op hun school zien dat ze tegen homofobie zijn: dat iedereen recht heeft op een veilige sfeer op school. Of je nu homo, hetero, lesbo, bi, transgender of in dubio bent.

Je eigen schoolactie

Vaak worden de activiteiten op Paarse Vrijdag georganiseerd door de leden van een GSA. Maar ook anderen kunnen dit oppikken. Soms is het organiseren van Paarse Vrijdag bijvoorbeeld een opdracht voor een maatschappelijke stage, als jouw school die nog organiseert. Het is sowieso een goed idee iets ‘eigens’ toe te voegen aan de dag, een ludieke of opzienbarende actie door leerlingen of mooie inhoudelijke bijdragen van docenten bijvoorbeeld.

Gratis GSA actiepakket

De organisatie van de GSA’s, het GSA-Netwerk, maakt het je gemakkelijk. Bij hen kun je begin november een gratis Paarse Vrijdag actiepakket bestellen. Deze pakketten worden naar zo’n 900 scholen verstuurd waarmee een half miljoen tieners van paarse polsbandjes (en méér) wordt voorzien.

Paarse Vrijdag Krant

Plaatselijk begonnen, maar inmiddels landelijk uitgegroeid is de Paarse Vrijdag Krant (PVK). Deze tweeëndertig pagina’s tellende krant bevat educatieve en aantrekkelijke artikelen die te maken hebben met seksuele diversiteit. De PVK richt zich op vo- en mbo-leerlingen van alle leeftijden en niveaus. In 2019 bestelden 270 scholen de krant voor 81.000 leerlingen.

De krant gaat vergezeld van een docentenhandleiding, waarvoor School & Veiligheid ieder jaar tips aanlevert.

Anders dan het GSA-actiepakket dat gratis is, is deze krant dat helaas niet helemaal. Ga tijdig in overleg met je school: grote kans dat zij deze uitdelen?!

Verdieping door de leraren

Genoeg ideeën. Natuurlijk is het effect van Paarse vrijdag het grootst als ook docenten meedoen. Misschien niet allemáál elk jaar en alléén op deze dag. Denk bijvoorbeeld aan een opmaat vooraf en een erop-terugkomen in januari. Valt dat te coördineren? Zeker als docenten het tijdig voorbereiden, kunnen ze natuurlijk heel veel zinnigs doen op Paarse Vrijdag. Stichting School & Veiligheid heeft met Gay&School een website vol ideeën hiervoor gemaakt. Tip ze bijvoorbeeld om samen met de klas het ‘Seksganzenbord‘ te spelen! (En leg dan de lhbti-kaartjes bovenop.) Voor Paarse Vrijdag 2019 schreven we voor de docenten dit artikel met tips om nogmaals duidelijk te maken hoe belangrijk aandacht voor lhbti is voor de sociale veiligheid op school.

Lesbrief Tumult. Tumult heeft een gratis lesbrief gemaakt met over lhbt-weetjes waarbij je gebruik mag maken van het Grote Paarse Vrijdag Krant Woordenboek 4.0: een handige tool om een klassengesprek te starten. Want voor een respectvolle houding is meer nodig dan alleen maar kennis.

Online Gastles. Basisscholen kunnen op Paarse Vrijdag 2020 gratis een online gastles krijgen van een bekende (ex) topsporter, trainer, journalist, presentator, cabaretier of andere BN’er. In hun les praten ze over het belang van jezelf zijn, je plek vinden in de klas of in je team en te durven wat je echt graag zou willen doen.

Gesprek na bekijken video-portretten. Het GSA Netwerk maakte in 2017 prachtige video-portretten van (ex-)leerlingen die vertellen over hun leven. Jongeren die gewoon zichzelf zijn, maar soms vreemd aangekeken worden omdat ze zich niet als de meerderheid gedragen. Meisjes en techniek, jongens die huilen, jongens en make-up, meisjes die op meisjes vallen, jongens die op jongens vallen en jongeren die non-binair zijn. In 2019 werden opnieuw filmpjes gemaakt: informatief & grappig! En ook in 2020 worden weer leuke interviews gehouden om de jongeren van de posters te leren kennen, rond het thema ‘activisme’.

In de klas kan de leraar een van de filmpjes laten zien en een gesprek hierover starten. Een gesprek met de bijbehorende regels van respect, uiteraard.

Genderles(s). Ben jij of een van je leerlingen een beetje de weg kwijt in alle termen en genders? Geef op Paarse Vrijdag dan een astronauten-les: geef iedereen een flyer en bekijk samen de video > check onze pagina ‘Wat betekent gender?’

GSA-lessuggesties. Ook het GSA Netwerk heeft op de site tips voor lesideeën staan voor diverse vo-vakdocenten.

(PV massa fotowedstrijd)

Het GSA-Netwerk organiseert ieder jaar een speciale winactie: de ‘Massa Fotowedstrijd’. Dit is een speciale uitdaging voor GSA’s die Paarse Vrijdag organiseren op hun school. In corona-jaar 2020 is dat een minder slim idee, maar in 2021 is ie er waarschijnlijk vast weer!

Sinds 2010

Het idee voor een scholenactie tegen homofobie komt uit Amerika, waar het op de internationale dag van de mensenrechten wordt gehouden. Op de eerste Nederlandse Paarse Vrijdag in 2010, deden 150 scholen mee aan het initiatief. Dat aantal verdubbelde direct in het volgende jaar. De laatste jaren verstuurt het GSA-netwerk eind november zo’n 900 actiepakketten naar scholen.

Verder klikken:

• ALLES over Paarse Vrijdag van het GSA Netwerk Nederland
• Kijk hier verder naar alle andere GSA-video’s.