• Homepage
  • Over ons – Onze producten
  • Links
  • Waarom?
    • AANDACHT VOOR SEKSUELE DIVERSITEIT: hoezo dan?
    • Want het is nodig, helaas
    • Want het staat in de kerndoelen
    • Maar hoe dan?
  • Plannen maken
    • PLANNEN MAKEN: hoe dan?
    • Goede voorbeelden
    • Als team aan de slag
    • Richtlijnen
    • Hulp op maat
  • Lesgeven
    • LESGEVEN: hoe dan?
    • Handreikingen
    • Lesmateriaal po
    • Lesmateriaal vo
    • Lesmateriaal mbo
    • Gastlessen
    • Theater op school
    • Film, tv, muziek in de les
    • Leesboeken met een roze randje
    • Verhalen van docenten
    • Aan de slag kalender (po)
    • Aan de slag na LEEF! (mbo)
  • Zorg dragen
    • ZORG DRAGEN: hoe dan?
    • Zorg dragen, ook voor lhbt-leerlingen
  • Door leerlingen
    • DOOR LEERLINGEN: hoe dan?
    • Voor leerlingen: wat kun je zelf doen?
    • Verhalen van lhbt-leerlingen
  • Kennisbank
Skip to content
Our logo

Gay&School

Gay&School inspireert scholen en wordt geïnspireerd door hen. Suggesties zijn welkom. 

  • Waarom?
    • AANDACHT VOOR SEKSUELE DIVERSITEIT: hoezo dan?
    • Want het is nodig, helaas
    • Want het staat in de kerndoelen
    • Maar hoe dan?
  • Plannen maken
    • PLANNEN MAKEN: hoe dan?
    • Goede voorbeelden
    • Als team aan de slag
    • Richtlijnen
    • Hulp op maat
  • Lesgeven
    • LESGEVEN: hoe dan?
    • Handreikingen
    • Lesmateriaal po
    • Lesmateriaal vo
    • Lesmateriaal mbo
    • Gastlessen
    • Theater op school
    • Film, tv, muziek in de les
    • Leesboeken met een roze randje
    • Verhalen van docenten
    • Aan de slag kalender (po)
    • Aan de slag na LEEF! (mbo)
  • Zorg dragen
    • ZORG DRAGEN: hoe dan?
    • Zorg dragen, ook voor lhbt-leerlingen
  • Door leerlingen
    • DOOR LEERLINGEN: hoe dan?
    • Voor leerlingen: wat kun je zelf doen?
    • Verhalen van lhbt-leerlingen
  • Kennisbank
Menu
Our logo

Het spiegelgesprek

Handreiking voor inspirerende gesprekken met leerlingen

Een spiegelgesprek tussen leerlingen en leraren is een mooie manier om inzicht te krijgen hoe veilig leerlingen de school ervaren op het gebied van seksuele diversiteit. Met bruikbare tips als resultaat.

Een veilige setting

Het is als docent niet altijd makkelijk om van leerlingen de signalen op te vangen die aangeven hoe veilig ze zich voelen. Vaak speelt pesten zich af onder de radar van de docent. Bovendien zijn leerlingen alleen volledig open over hun ervaringen en adviezen wanneer de setting veilig is. Een werkvorm om deze veilige setting te organiseren, is het spiegelgesprek. Hieronder volgt de uitleg. Deze handreiking is ook gratis te downloaden.

Vijf gespreksrondes

Een spiegelgesprek bestaat uit maximaal vijf gespreksrondes van én tussen leerlingen en docenten, waarbij ook teamleiders aanwezig zijn. Steeds is er een ronde waarbij de ene groep eerst onderling doorspreekt over ervaringen en adviezen. Gevolgd door een ronde waarbij de andere groep vraagt om verheldering. De gesprekken worden afgesloten met een gezamenlijke ‘feed-forward’: concrete plannen voor de school. Vanwege dat laatste is het belangrijk dat teamleiders aanwezig zijn. De meest uitgebreide versie duurt 3 uur:

  • Ronde 1: Leerlingen praten in een binnenkring. Docenten en teamleiding zitten eromheen en luisteren. (45 minuten)
  • Ronde 2: Leerlingen én docenten + teamleiding zitten tegenover elkaar. Docenten en teamleiding stellen verhelderende vragen. (30 minuten)
  • Ronde 3: Docenten en teamleiding praten in een binnenkring. Leerlingen zitten eromheen en luisteren. (45 minuten)
  • Ronde 4: Docenten, leerlingen en teamleiding vormen subgroepen en formuleren aanbevelingen. (30 minuten)
  • Ronde 5: Feedback en feed-forward met docenten en teamleiding. (30 minuten)

“Ik was verrast hoe genuanceerd het advies van de leerlingen was. Ik dacht dat we op onze school al veel aandacht aan seksuele diversiteit gaven. Nu ik de ervaring van de leerlingen hoor, is dat te weinig. Deze vorm van spiegelen vind ik zo verrijkend voor wat we als team kunnen doen, dat ik ze regelmatig wil organiseren, ook over andere onderwerpen.”

Een coördinator ‘gezonde school en lhbt’ na een spiegelgesprek


Tips

  • Vraag leerlingen om mee te doen vanuit een doorsnede van de leerlingenpopulatie van de school. Zorg liefst voor diversiteit in leeftijd, leerjaar, wel/niet betrokken bij extra schoolactiviteiten zoals leerlingenraad, seksuele en genderidentiteit (uiteraard voor zover openlijk bekend).
  • Voor het gevoel van veiligheid is een te grote groep niet prettig. Tussen de acht en vijftien leerlingen is een mooi aantal. Het aantal docenten mag wat lager zijn.
  • Hou een voorbereidend gesprek met de leerlingen. Dit helpt hen om in het gesprek met de docenten met meer vertrouwen te spreken. (Voorgesprek: 30 minuten)
  • Vraag een gespreksleider die bij leerlingen vertrouwen wekt en goed kan doorvragen. Bij kwetsbare vragen over identiteit en sociale veiligheid is het van belang dat de sfeer veilig is. De gespreksleider kan een docent zijn of iemand van buiten. Informeer bij de Helpdesk van School & Veiligheid naar een gespreksleider.
  • Als deze gesprekken in een veilige sfeer verliepen, is het mooi als dat kan worden vastgehouden. Biedt eventueel aan om later door te praten over bijvoorbeeld de vorming van een GSA.
  • Laat iedereen die bij dit gesprek was naderhand zien wat er met de uitkomsten gaat gebeuren / is gebeurd.

Het Thersiacollege in Tilburg hield in 2017 voor het eerst spiegelgesprekken. De resultaten zijn een jaar later duidelijk zichtbaar. Lees meer over deze good practice >>

Om voorbeelden te verzamelen van scholen die positief bezig zijn met seksuele diversiteit, maakte School & Veiligheid met de Onderwijsalliantie gebruik van spiegelgesprekken. Quotes en resultaten uit deze gesprekken zijn opgetekend in het boekje ‘Waar begin je?’ >>


Voorbeeldvragen ronde 1

Hieronder volgen acht hoofdvragen. Een lijst met extra deelvragen is opgenomen in de pdf Het Spiegelgesprek.

  1. Weten docenten of teamleiders of jullie je als leerlingen veilig voelen?
  2. Is het voor jullie als leerlingen duidelijk wat de school doet met plagen, pesten en discriminatie?
  3. Handelen alle docenten hetzelfde op vraagstukken van burgerschap en diversiteit?
  4. Welke duidelijke afspraken heeft de school over respectvol gedrag?
  5. Onderneemt de school actie zodat iedereen zichzelf kan zijn op school?
  6. Geeft de school specifieke lessen over seksuele diversiteit?
  7. Krijgen jullie als leerlingen goede begeleiding in het kader van sociale veiligheid, specifiek op het gebied van seksuele diversiteit?
  8. Worden jullie als leerlingen betrokken bij het beleid van sociale veiligheid, denk in het bijzonder aan seksuele diversiteit?

Voorbeeldvragen ronde 3

In de derde ronde praten de docenten en teamleiding door op basis van de uitgesproken ervaringen en adviezen van de leerlingen:

  1. Waarom zijn de activiteiten rondom sociale veiligheid en seksuele diversiteit (lhbt) ingericht zoals de leerlingen dit ervaren?
  2. Wat zou er eventueel anders kunnen? Waarom en hoe?

Download

  • Handreiking: Het spiegelgesprek (met aanvullende vragen) (pdf, 599 KB)

Handreiking voor inspirerende gesprekken met leerlingen

Soort:
Handreiking schooladvies Teamworkshop of -spel
Onderwijs type:
Voortgezet onderwijs
Thema:
Leerlingenparticipatie Plannen maken
Doelgroep:
Leerkracht Leerling Schoolleider
Print

Interessant? Zie ook:

  • Als team aan de slag
  • Stap 1: Hoe staan we er voor?

Gerelateerde kennisbank items

  • Leerlingen aan het woord op het Theresialyceum

    2018 | Het Theresialyceum had al aandacht voor seksuele diversiteit. Maar door een spiegelgesprek met leerlingen ontdekte de school dat ze een tandje bij kon zetten. Een jaar later bleek al veel opgepakt te zijn. De inzet van leerlingen is gebleven.
  • Waar begin je? De verhalen

    2017 | Wanneer komt de aandacht voor seksuele diversiteit op een school goed van de grond? Het boekje 'Waar begin je?' neemt je mee in gesprekken met leerlingen en leraren. Het resultaat bestaat uit zes punten die positief werken voor een veilig klimaat in po, vo en mbo.
  • GSA docentenhandleiding

    2017 | Wat ís een GSA eigenlijk? Moeten daar ook docenten bij? Ik ben niet lhbt: niets voor mij dus? Hoeveel tijd kost me dat? Deze handleiding - 100% herzien in 2017 - geeft antwoord op vele vragen van docenten over GSA's. Inclusief twee mooie pagina's Gay&School!
  • Wij tegen Zij

    Workshop over de voordelen van hokjesdenken - en de gevaren. De inzet van Mind Mix is meer acceptatie en tolerantie. Vanaf de derde klas van het voortgezet onderwijs.
  • Seksualiteit en seksuele diversiteit in de kerndoelen

    2015 | Hoe kunnen po, vo en so invulling geven aan de kerndoelen, die werden aangepast in 2012? Het SLO geeft inzichten en voorbeelden.
  • Dilemma’s in beeld – DIY teamworkshop

    2014 | Gratis ‘visievormer’ van School & Veiligheid om het gesprek in het team te starten en werk te maken van seksuele diversiteit, aan de hand van twaalf minifilmpjes met dilemma’s die veel scholen zullen herkennen.

Gay&School inspireert scholen en wordt geïnspireerd door hen. Suggesties zijn welkom.

gayandschool@schoolenveiligheid.nl

Contact

Stichting School & Veiligheid
Zwarte Woud 2
3524 SJ Utrecht

030 - 285 65 31
info@schoolenveiligheid.nl

Webredactie Gay&School: gayandschool@schoolenveiligheid.nl

Snel naar

  • Materialen Gay&School
  • Aan de slag kalender
  • Plannen maken: hoe dan?
  • Lesgeven: hoe dan?
  • Zorg dragen: hoe dan?

Meer van School & Veiligheid

  • School & veiligheid

    School & veiligheid

  • Pestweb

    Pestweb

  • Week tegen het pesten

    Week tegen het pesten

  • Homepage
Powered by School & Veiligheid